لزوم پوشش در اجتماع؛
«پوشیده های برهنه»؛ حیاگریزی در سایۀ تهدید امنیت اجتماعی
قرآن کریم نیز پوشش زن را مایۀ ایمنی از آزار مردان هوسباز دانسته است؛ حال آیا هجوم لباسهای تنگ و بدننما و نازک به جامعۀ امروزی میتواند حداقلهای مطالبات پوشش را برای جامعۀ زنان فراهم سازد؟
اصفهان شرق/ مهدی نجفی، لزوم پوشش زن در برابر مرد بیگانه از مهمترین مسائل در اسلام است که قرآن کریم نیز بدان اشارهکرده است، ولی باید به این نکته توجه داشت که این مسأله به این معنی نیست که زنان نباید از خانه بیرون بروند، زیرا استفاده از کلمۀ حجاب که از منظر لغت بیش از مفهوم سِتر و پوشش[1] به مفهوم پرده و حائل [2] تعبیر میشود، منجر شده است که برخی بدخواهان، شبهات مختلفی علیه اسلام راه بیاندازند و مدعی حذف زنان از عرصۀ اجتماعی شوند، حالآنکه هر دو (حائل و پوشش) ازنظر مفهوم یکی است و اسلام پوشش زن را برای چشمپوشی مردان و حفظ حیا و عفت عمومی جامعه ضروری میداند. همچنین اینگونه شائبهها علیه اسلام در حالی است که زنان در زمان حضرت رسول(ص) و حضرت علی(ع) در جامعه حضوری فعال داشتند.
با تأمل در آیات ۳۰ و ۳۱ سورۀ نور چارچوبهای پوشش برای زنان آشکار میشود. در آیۀ۳۱ سورۀ نور دستور خداوند مبنی بر «وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها» (زینتهای خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار ننمایند) اشاره دارد به اینکه زنى که خود را آرایش مىکند و زینت خود را در معرض تماشاى نامحرمان قرار مىدهد، درواقع عفتش را به مخاطره انداخته و بیگانگان را به تماشاى خود دعوت مىکند.
لیکن خداوند در ادامۀ آیۀ ۳۱سورهی نور، علاوه بر جواز آشکار نمودن زینت ظاهری زن، که خودبهخود نمایان است، و اساساً قابل پوشاندن هم نیست، برای بعضی محارم که غیر شوهر او هستند (در مورد شوهر که محرز است) زن میتواند حتی زینت غیر ظاهر را آشکار کند.
بدین ترتیب مىبینیم که اسلام از طرفى با دستور الزامى به زنان به رعایت حجاب و پوشش و از طرف دیگر با تشویق آنان به استفاده از زیورآلات و زینتها بهشرط عدم تبرج و نمایش زینتها به نامحرمان، جلوى سوءاستفاده را گرفته است تا از این طریق زمینه سلامت روحى و روانى افراد جامعه فراهم گردیده و نظام خانواده مستحکم و پایدار بماند.
بدیهی است پوشش زن تنها منحصر به چادر نیست، بلکه منظور از حجاب پوشیدگی است، نه صرفاً استفاده از چادر، زیرا مهم این است که زن حجاب داشته باشد و مصونیت و عفاف با آن پوشش محقق شود، حال به هر فرم و شکلی که میخواهد باشد.
متأسفانه در جامعه بد پوششی از قبیل پوشیدن لباسهای نازک، تنگ و بدننما و …به شدت رواج دارد، در حالی که در احکام و آموزههای اسلامی پوشش لباس باید به نحوی باشد که نظم جامعه را مختل نسازد، همچنین امنیت فردی و اجتماعی افراد در جامعه باید تأمین شود، از اینرو اگر لباس و پوشش، خود روح و روان جامعه را مورد تهدید قرار دهد، قطعاً مورد منع فقهای اسلام و شرع مقدس قرار میگیرد.
بدیهی است پوشش زنان باید به نحوی باشد که نگاه انسانی به زن را حذف و آن را به نگاه جنسیتی تبدیل نکند، زیرا در آن صورت سوءاستفاده جنسی از زنان را در محیط اجتماع به دنبال خواهد داشت و زمینه را برای بوالهوسان و به تعبیر قرآن آنان که در قلبهایشان مرض است[3] مهیا میسازد. سقراط دانشمند معروف، به زنى که زینت مىکرد تا به تماشاى شهر رود،اینگونه خطاب کرد ؛ «گمان من این است که تو به تماشاى شهر نمىروى، بلکه مىروى که شهر تو را تماشا کند»[4]
همچنین پوشش زن باید به نحوی باشد که هم بدن او را از دیدِ نامحرم پنهان سازد و هم این نوع پوشش، او را بهگونهای فراگیرد که حجم بدن وی برابر نامحرم معلوم نشود، بنابراین لباسهای جذب و یا شلوارهایی که در قالب ساپورتهای مختلف و لباسهای بدننما و نازک و چسبان که در جامعه بهوفور مورداستفاده زنان قرار میگیرد، نوعی برهنگی در قالب پوشش است؛ لباسهای نازک و چسبان در حقیقت برهنگی را احیاء میکند، زیرا هدف از پوشیدن لباس که پوشیدگی است با اینگونه لباسها محقق نمیشود. در آموزههای دینی این گروه با عنوان (پوشیدگان برهنه) نامبرده شدهاند.
لذا پوشش باید زمینۀ گناه را دور کند، نه اینکه امنیت اجتماعی را خدشهدار کند، پوشش مناسب زنان باید به نحوی باشد که ایمنی و مصونیت را به همراه داشته باشد. رسول خدا از یکی از انواع پوشش بهعنوان سِپَر یادکرده و از مردان خواسته تا بهوسیلۀ آن از زنان خود مراقبت و محافظت کنند[5]
قرآن کریم نیز پوشش زن را مایۀ ایمنی از آزار مردان هوسباز دانسته است[6]. حال آیا هجوم لباسهای تنگ و بدننما و نازک به جامعۀ امروزی میتواند حداقلهای مطالبات پوشش را برای جامعۀ زنان فراهم سازد؟
اینگونه است که فقهای معاصر استفاده از جورابهای نازک که پوست پا از پشت آن نمایان باشد را در حکم پوشش قرار ندادند، و ضرورت اجتناب ازاینگونه جورابها در مقابل نامحرم، مورد تأکید مراجع معظم قرارگرفته است.[7] همچنین پوشیدن لباسهای تنگ که حجم برآمدگی بدن زن را مشخص میکند یا لباسهای محرک در مهمانیها اگر در تیررس نگاه نامحرم باشد و موجبات تحریک را فراهم نماید در آن صورت پوشیدن آن جایز نیست. [8]
حال با این تفاسیر رسالت و مسئولیت متولیان فرهنگی بیش از پیش آشکار می شود، زیرا با نگاهی کوتاه و گذرا به وضعیت پوشش زنان و دختران می توان دریافت؛ استفاده از پوشش های هم طراز برهنگی و تحریک زایی جنسی جامعه به ویژه نسل جوان به شدت افزایش یافته است و قبح آن به عنوان مولفۀ تهدید کننده امنیت اجتماعی کشور از بین رفته است، از سوی دیگر افکار و اندیشه های مروج اباحه گری و تسامح و تساهل جماعتی از روشنفکران غرب زده با غفلت ،سکوت و البته چراغ سبز برخی مسئولان فرهنگی دولت اعتدال؛ فضای اجتماعی کشور را بیش از پیش در بهره گیری از این نوع پوشش عفت ستیزانه جری کرده است؛ لذا باید منتظر اقدامات شورای انقلاب فرهنگی و دیگر نهادهای مسئول همچون وزارت فرهنگی و ارشاد اسلامی، رسانۀ ملی و دیگر نهادهای موثر برای مقابله با موج عظیم عفت زدایی در قالب پوشیدگی مروج برهنگی ماند وامید وار بود تا با تقویت و بازتولید پوشش بومی و تمدنی این مرزو بوم در کنار برخی اقدامات فرهنگی و اعتقادی و نیز برخی رویکردهای قاطع سلبی در صیانت از امنیت اجتماعی جامعه بتوان از این تهاجم فراگیر قدرت های غربی در مقولۀ جنگ نرم فرهنگی به سلامت عبور نمود و ساحت جامعه اسلامی را از آلودگی های حیا گریز آموزه های جوامع مدرن غربی به سوی آموزه های عفت محور گزاره های ناب شیعی رهنمون ساخت.
[1] جوهری،۱/۱۰۷،) ابن منظور،۱/۲۹۸.
[2] راغب اصفهانی،/۲۱۹ ، ابن فارس، ۲/۱۴۳ ، فیومی،/ ۴۷.
[3] احزاب آیۀ ۳۲.
[4] به نقل از: احمد محسنى گرگانى، زیباترین الگوى پوشش در اسلام، اراک، دفتر نماینده مقام معظم رهبرى، ۱۳۸۰، ص ۱۶۲.
[5] الجامع الصغیر،ج۱ص۲۰(ح۹۹.)
[6] احزاب ،آیۀ۵۹.
[7] مسائل جدید ار دیدگاه مراجع،ج۱،ص۳۲و۳۱.
[8] مسائل جدید از دیدگاه مراجع،ج۴،ص۸۳و ۸۴:استفتائات واحد پاسخ گوئی به سؤالات جامعه الزهرا(س).