به گزارش اصفهان شرق،المانیتور در یادداشتی پیرامون مسائل عراق با اشاره به شکاف ها و اختلافات موجود در عراق راهکارهایی برای حل این مسائل در این کشور ارائه داده است. با دقت در این راهکارها می توان از احتمال برنامه جدید کشورهای غربی و نیز ترکیه و اعراب برای تقسیم دوباره عراق و تجزیه این کشور خبر داد. ایجاد استان های جدید در کشور عراق یکی از راهکارهایی است که در این نوشتار برای حل مساله عراق پیشنهاد شده است. گزیده ای از این یادداشت جهت اطلاع خوانندگان ارائه می شود.

از زمان فروپاشی حکومت صدام در سال ۲۰۰۳ شکاف های قومی طایفه ای به یکی از مهم ترین مسائل عراق تبدیل شده است. بسیاری بر این باورند که سه دولت فدرال خودمختار سنی، شیعه و کرد واقع گرایانه ترین راه برای باثبات سازی عراق و امنیت بخشی به مرزهای آن است.با خرابی ها و بی اعتمادی عمومی شکل گرفته پس از حمله داعش و کمپین ضد آن این بحث های باز به محافل عمومی راه پیدا کرده است.مشکل اصلی اما این است که به خصوص پس از حمله داعش این ایده به شدت با واقعیت های موجود فاصله دارد.گرچه هر سه گروه های ذکر شده در مناطق خاصی تمرکز یافته اند و غلبه دارند، اما حمله داعش و پس گرفتن مناطق از این گروه باعث شده گروه های مختلف عراقی در مناطق مختلف عراق پراکنده شوند و هر کدام بخشی را در اختیار بگیرند.علاوه بر چالش های قبلی اکنون این پراکندگی گروه های مختلف باعث شده که آن ها بر سر منابع و مرزهای داخلی به اختلاف با یگدیگر برخورند.عراق اکنون در کنار سه حوزه کرد نشین، سنی ها و شیعیان اکنون به ملقمه ای از گروه های محلی تبدیل شده است که هر یک در منطقه خود خواهان هویت گرفتن و حکومت محلی هستند.

نگاهی عمیق تر به سه گروه اصلی عراقی نشان از پیچیدگی های زیاد مرزبندی های داخلی  عراق دارد.کردها توانسته اند مناطق مختلفی را از داعش به دست آورند که جمعیت سنی ها در آن زیاد است. هم کردها و هم سنی ها خواهان حکومت و خودمختاری در این مناطق هستند. درون کردها نیز اختلافات کم نیست. برخی از آن ها خواستار رفراندوم فوری برای خودمختاری هستند و برخی دیگر از مناطق فتح شده توسط کردها خواهان باقی ماندن در قلمرو حکومتی بغداد. در واقع هیچ کس نمی خواهد در کنار مرزهای داخلی خود در کشور گروهی قدرتمند و قوی را ببیند!

از طرف دیگر در حالی که دولت منطقه ای کردستان کنترل دوفاکتو بر بخشی از کرکوک و منابع نفتی آن پیدا کرده است، فرماندار این شهر که از اتحادیه میهنی کردستان است خواهان تبدیل شدن کرکوک به حکومتی خودمختار است که لزومی به داشتن رابطه حکومتی با دولت منطقه ای کردستان نداشته باشد.در منطقه سنجر نیز درگیری بالقوه ای میان حزب مسعود بارزانی و بخشی از حزب کارگر کرد وجود دارد.تشکیل حکومت واحد سنی ها حتی از دولت کردها نیز احتمال کم تری دارد. سنی ها که اختلافی عمیق با دولت مرکزی عراق دارند، نه رهبری واد دارند و نه توافقی بر سر امر سیاسی. برخی از آن ها به دنبال موجویت سیاسی متمایز در نینوا هستند، برخی به دنبال تاسیس استان های جدید و برخی به دنبال تاسیس انواعی از حکومت خودمختار در استان های فعلی.استان های جنوبی عراق قطعا در چالش با دولت مرکزی خواهند بود. بصره اصرار دارد که بتواند کنترل بیش تری بر منابع نفتی خود داشته باشد. با این حال برخی از شیعیان اصرار دارند که مردم شیعه را محافظت کنند و بر استان های جنوبی قدرت داشته باشند.اما اوضاع شیعیان عراق در دولت مرکزی نیز با تشنج های اخیر و اختلافات برخی از رهبران عراقی نیز چندان مطلوب نیست. با این حال مرجعیت هم چنان اصرار دارد که بر شکاف های مذهبی قومی میان شیعه و سنی فائق بیاید و عراقی ها با هر مذهبی را به یک جامعه واحد تبدیل کند.

با وجود این شرایط راه حل اصلی برای ثمر دادن تلاش ها برای باثبات سازی عراق، تقویت نهادهای مختلف دولتی و همزیستی اجزای مختلف کشور است. از طرفی با اولویت بندی مرکزیت زدایی و فدرالیسم سرزمینی باید نهادهای محلی نیز برای حل مشکلات محلی توانمندتر شوند.شاید عراق باید برای بازیابی اتحاد و تمامیت ارضی خود دست به تاسیس استان های جدید بزند و یا حداقل تجدیدنظری در ترتیبات امنیتی، منافع حاصل از منابع و توسعه باشد.

فردا