اصفهان شرق/ مهدی نجفی، نگارنده در این نگاشته در پی اثبات پیامدهای وحشتناک جسمی مصرف قلیان از قبیل ایجاد نارسایی هورمونی و نازایی، اختلال در حافظه کوتاه مدت،سرطان دهان، رنگ پریدگی پوست وجوش های پوستی، سرطان ریه،عفونت های دستگاه تنفسی، سرطان مری،حلق، گلو، حنجره،سرطان کلیه، بیماری های قلبی عروقی و هزاران امراض خطرناک دیگر نیست اگر چه لزوم افزایش خود آگاهی مردم نسبت به مضرات بی حدو حصر و کشندۀ این مادۀ سراسر سمی و سرطانی[1]و لزوم اجتناب از مصرف قلیان امری حیاتی است لیکن ورای از مفاسد و مضرات بی شمار جسمی ناشی از مصرف قلیان،باید  آثار سوء فرهنگی و اجتماعی آن را مورد تحلیل و بررسی قرار داد به ویژه آنکه دستاورد بسیاری از فعالیت های  متولیان فرهنگی  در واقع ولنگاری فرهنگی را موجب شده است که جای بسی تأسف و شرمساری برای مقامات مسئول است.

قلیان کشیدن و اضمحلال فرهنگی در نسل جوان

گفتنی است جهل برخی از افراد در استفاده بی حد و حصر از قلیان ناشی از یک توهم بزرگ تاریخی است و از آنجا که مصرف قلیان از قدیم در ایران متداول بوده است لذا علیرغم خود آگاهی نسبت به مضرات مصرف قلیان، لیکن از لحاظ ذهنی بر این باورند که استفاده از آن به علت عبور از آب بی خطر و البته وسیله ای برای تفریح و خوش گذرانی است و هیچ گاه تصور نمی کنند که این روش ممکن است آنان را معتاد کند، حال آنکه عادت به قلیان در دراز مدت آثار سوء رفتاری خود را نشان خواهد داد و زمینه های اعتیاد فراگیر را در فرد موجب خواهد شد، این آسیب در حالی است که خانواده ها در مواجهه با دیگر ماده افیونی یعنی سیگار بیش از مصرف قلیان از خود حساسیت به خرج می دهند و صرفاً استفاده فرزندانشان از سیگار را تهدیدی برای اعتیاد قلمداد می کنند در حالی که هر دو ماده افیونی شرایط لازم برای اعتیاد فرزندانشان را فراهم خواهد کرد لیکن جهل تاریخی و خوش بینی مفرط به قلیان علیرغم  وجود مضرات بیشتر نسبت به سیگار، خود مانعی برای درک حقایق پیامدهای مصرف قلیان در جامعه است. از این رو بدعت استفاده از قلیان به درون خانواده ها نیز شیوع پیدا کرده است و در جمع های خانوادگی بیشتر مصرف می شود.

هم چنین باید گفت؛ ترویج اباحه گری و مخالفت با عقل و شرع و سماجت بر خوش گذرانی های بی هدف و فرار از کار و تلاش و بی مسئولیتی در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه جوان خود می تواند موجبات نابودی اقتصادی و اضمحلال فرهنگی(بخوانید ولنگاری فرهنگی) یک جامعه را فراهم سازد.

نقش خانواده ها در مقابله با ضد ارزش ها

در این میان نقش برخی خانواده های مرفه در بسط و گسترش فرهنگ مفت خوری و انگل صفتی  و اسراف گری در تحریک و تشدید استقبال طبقۀ متوسط و حتی اقشار آسیب پذیر جامعه به مصرف بی رویۀ قلیان غیر قابل انکار است به نحوی که شیوع استفاده از این ماده مضر و خطرناک در جامعه در پاره ای از موارد بیشتر جنبۀ «مُد» پیدا کرده است که این بدعت خطرناک به ابزاری برای جلب توجه به ویژه در میان دختران تبدیل شده است.

بی شک فقر هویتی و فرهنگی در میان نسل جوان و تغییرات مرز میان دختران و پسران و اختلاط آنها در اماکن عمومی از قبیل  کافی شاپ ها، حیازدایی از دختران و پسران را در  این بحران اجتماعی موجب شده  است که در این میان نباید از نقش مخرب شبکه های اجتماعی در ترویج فرهنگ سبک زندگی فانتزی و مجازی و در نهایت نهیلیسم و پوچ گرایی در اقبال نسل جوان به مصرف قلیان و تشدید ولنگاری فرهنگی غفلت نمود چرا که اعتیاد به دود سیگار و قلیان را می توان از جمله  تبعات منفی اعتیاد به شبکه های اجتماعی مورد نظر قرار داد که حدأکثر اوقات ارزشمند جوانان را به خود مشغول کرده است.

از این رو هر ساله در بسیاری از موارد مشاهده شده است  ضرورتی با عنوان نه گفتن بدین گونه دام ها در میان جوانان کم رنگ و کم رنگ تر شده است که حصول این نقیصه را باید در سبک زندگی جوانان در شبکه های اجتماعی و در فضای مجازی جستجو نمود.

گرایش دختران به قلیان طی سال های اخیر!!

بی تردید گرایش و تمایل روز افزون دختران و پسران به قلیان آیندۀ نسلی جامعه را با مخاطرات مختلف مواجه خواهد نمود، وجود مادرانی با ضعف های بی شمار جسمی و هویتی و فرهنگی و نیز وجود پدرانی غیر مسئولیت پذیر، دین گریز و خوش گذران و نیز ترویج فرهنگ منحط مصرف گرایی و شیوع تنبلی و تن­پروری ، آیندۀ محتوم پیش روی جامعه معتاد به قلیان خواهد بودکه در واقع حصول این بحران برآیند ولنگاری فرهنگی در عصر حاضر به شمار می آید.

حال با این تفاسیر به نظر می رسد ورود نهادهای فرهنگی به مقولۀ فرهنگ سازی و اگاهی بخشی نسبت به تبعات مصرف قلیان و دیگر مواد دخانی در ابعاد مختلف  و البته لزوم  تولیدات فاخر فرهنگی به ویژه برنامه ریزی برای پرکردن خلأهای موجود در اوقات فراغت جوانان در جامعه اسلامی برای مقابله با این پدیدۀ شوم  امری انکار ناپذیر است، امید است متولیان فرهنگی جامعه با ترمیم رویکردهای فرهنگی نه در شعار و بر روی کاغذ بلکه در عمل نسبت به ارتقای دینی و فرهنگی نسل جوان جامعه اهتمام ورزند در غیر این صورت ارمغان فرجام نسلی جامعه به ویژه نسل جوان جامعه  به سیاهی و گمراهی منتهی خواهد شد.

[1] حاوی 4000هزار ماده سمی و 70ماده سرطان زا.