سرویس: اجتماعی 08:15 - سه شنبه 18 خرداد 1395

بركات ماه مبارك رمضان از منظر روانشناسي

اسلام دين كاملي است و شناخت آن به توانايي و مهارت تخصصي خاصي نياز ندارد و شناخت آن بسيار ساده است و با خواندن تشهد كه شهادتي بر يگانگي خداوند و نبوت و امامت معصومين عليه‌السلام است آغاز مي‌شود. همين يك گام كافي است تا بتوان به تغييرات اساسي و بنيادين دست يافت. يك ماه رمضان فرصتي طلايي است براي اينكه آدم ديگري شويم.

به گزارش اصفهان شرق، علت‌هاي بي‌شماري براي احتمال بيماري‌هاي رواني وجود دارد و در اغلب موارد صرف نظر از اينكه اين علت‌ها آگاهانه يا غير‌آگاهانه باشند، سبب عدم تعادل شخصيت و زندگي روزانه افراد مي‌شوند، بنابراين همواره تلاش‌هايي صورت مي‌گيرد تا فرد خود را به حالت تعادل برساند. از اين رو شخص تلاش مي‌كند تا راه‌هايي را براي تعادل روح و جسم بيابد.

روش‌هاي زيادي براي يكرنگ شدن وجود افراد يعني پيوند روح و جسم وجود دارد.  با كمي جست و جو مي‌توانيم اين روش‌ها را بررسي كرده و يكي از اين روش‌ها را كه با حالات رواني و جسماني سازگار و متناسب است انتخاب كنيم.

گاهي شروع يك انتخاب و ادامه دادن آن بسيار مفيد است زيرا ذهن را از يكنواختي خارج مي‌كند و به كنكاش شخصي مي‌پردازد و راه‌هاي جديدي را براي رسيدن به زندگي بهتر آشكار مي‌كند اما انتخاب‌هايي كه بر مبناي آزمون و خطا باشد و براساس كوشش‌هاي فراوان صورت گيرد در اغلب موارد باعث اتلاف وقت مي‌شود و گاهي هم سر‌انجامي ندارند و بيشتر انرژي و زمان را از بين مي‌برند و شايد جبران آن كارها بيهوده باشد چراكه آب رفته را نمي‌توان به جوي باز‌گرداند.

روش‌هاي مطمئن ديگري هم وجود دارند كه مورد آزمايشات گوناگون قرار گرفته‌اند و نتيجه‌بخش هم بوده‌اند كه توسط افراد بيشماري در گذشته مورد راستي‌آزمايي قرار گرفته‌اند، بنابراين با كمك فردي كه متخصص در آن امر است مي‌توان بهترين نتيجه را حاصل كرد.

يكي از بهترين و مؤثرترين روش‌هايي كه براي تعادل روح و جسم وجود دارد روشي است كه در قرآن كريم به آن اشاره شده است و توسط پيامبر عظيم‌الشأن اسلام و بعد از آن امامان و بزرگان دين به افراد معرفي شده است. اين روش به جاي آوردن عبادت است كه ماه مبارك رمضان از بهترين آن اعمال به شمار مي‌رود.

رمضان، ماه بهار جان‌هاست؛ ماهي است كه دنياي مادي و معنوي را به يكديگر پيوند مي‌دهد و افرادي كه به معني واقعي كلمه به آن ايمان داشته باشند، نتيجه آن را در وجود خود احساس مي‌كنند.

در علم روانشناسي، بزرگاني وجود داشته‌اند كه تمام تلاش خود را كرده‌اند تا اثبات كنند هر فردي اگر بتواند دنياي درون و بيرون خود را هماهنگ كند به امنيت و آرامش و به ثبات مي‌رسد كه اين امر خود سبب تعالي و رشد او خواهد شد و آن شخص زندگي سعادتمندي را تجربه خواهد كرد، بدون هيچ ترس يا واهمه‌اي از آنچه در درون و بيرون او مي‌گذرد. اما در دين مبين اسلام خداوند سال‌ها قبل و در حدود هزار و 400 سال گذشته آن را توضيح داده و فوايد بي‌شمار آن را فرموده است كه با گذشت حدود هزار و 400 سال هنوز تازگي و كارايي خود را دارد و روز‌به‌روز ارزش و اهميت آن آشكارتر مي‌شود.

در علم روانشناسي براي ايجاد يك تغيير اساسي در زندگي، رفتاري بايد در مدتي تكرار شود تا به حافظه سپرده و انجام آن امكانپذير شود اما با اين وجود هنوز قطعيتي براي مدت تغيير وجود ندارد و دامنه تغيير رفتار را از يك لحظه تا ساليان متوالي هم شمرده‌اند. با اين وجود در دين مبين اسلام 30 روز براي تغيير بنيادي رفتار در نظر گرفته شده است كه طي اين روز استثنائاتي هم وجود دارد كه اگر دامنه حركت مدت تغيير را به صورت نمودار در نظر بگيريم در اين چند روز به حداكثر تغيير رفتاري مي‌رسيم.

اسلام دين كامل و جامعي است و كامل و جامع بودن آن نيز بر كسي پوشيده نيست و مسلمان و غير‌مسلمان به نوعي به آن ايمان راسخ دارند، البته هر چند توانايي درك كامل آن را ندارند. در علم روانشناسي براي تغيير رفتار در ذهن و عملكرد شخص فاكتورهاي زيادي رعايت مي‌شود كه عمل به آنها امكان تغيير را ايجاد مي‌كند اما در دين مبين اسلام علاوه بر فاكتورهاي رفتاري بي‌شمار كه معنوي فرض مي‌شوند كه قابل ديدن نيستند و بايد انجام شوند تا قابل رؤيت شوند، فاكتور ديگري به نام ماديات وجود دارد كه آن تغذيه در ماه مبارك رمضان است يعني تلفيق مادي و معنوي رفتار و خود اين امر سبب تكامل آن مي‌شود.

علم روانشناسي با توجه به حالات رواني فرد براي تغيير رفتار در مكتب‌هاي مختلف خود به صورت تك‌بعدي عمل كرده است اما دين مبين اسلام براي ايجاد تغيير رفتار چند‌بعدي به اين تغيير نگريسته است. فردي را در نظر بگيريد كه براي شروع تغيير رفتار و عادت ذهني خود به روانشناس يا مشاور مراجعه كرده است. قاعدتاً روانشناس يا مشاور زبده در فن، آموزش تغيير رفتار را در سه مرحله پيش از تغيير رفتار، حين تغيير رفتار و بعد از تغيير رفتار برنامه‌ريزي مي‌كند و با يك برنامه‌ريزي هدفمند به فرد متقاضي بهبود رفتار كمك مي‌كند.

در دين مبين اسلام براي تغيير رفتار فرد برنامه‌ريزي دقيق و هدفمندي صورت گرفته است كه به طور كلي مي‌توان آن را در سه مرحله عملي كرد. مرحله قبل از تغيير رفتار كه شامل آمادگي ذهني است، شامل به جا آوردن نماز و عبادت بوده و مرحله حين تغيير رفتار كه اصلي‌ترين آن متقارن است با ماه مبارك رمضان كه تغيير عادت غذايي هم به رفتار قبل اضافه مي‌شود و در آخر هم مرحله بعد از تغيير رفتار كه شامل مرحله سوم مي‌شود و در بطن جامعه و در بنياد شخص به آساني قابل مشاهده است و غالب افراد با آن آشنايي دارند.

براي تغيير رفتار در علم روانشناسي از تقويت‌هاي گوناگون مادي و معنوي استفاده شده است كه دامنه ساده اين تقويت‌ها كه از يك پاداش كوچك مانند هديه است، شروع و به دامنه گسترده‌تر آن كه شامل تقويت كلامي و پاداش‌هاي اجتماعي است خاتمه مي‌يابد اما در دين مبين اسلام براي تغيير رفتار از تقويت‌هاي عظيم‌تري استفاده شده است كه گاهي حتي قابل مشاهده با چشم مادي نيست اما فردي كه به ايمان و تقواي كامل دست يافته باشد، اين تقويت‌ها را طي حيات مادي و معنوي خود مشاهده و استفاده مي‌كند.

افراد در جوامع گوناگون بنا به دلايل بي‌شماري تمايل به تغيير عادت‌هاي رفتاري و ذهني خود دارند، بنابراين توصيه مي‌شود براي دست يافتن به تغييرات عظيم از گام‌هاي كوچك شروع كنند و آن را به طور پيوسته تا حصول اطمينان از تغيير ادامه دهند. اسلام دين كاملي است و شناخت آن به توانايي و مهارت تخصصي خاصي نياز ندارد و شناخت آن بسيار ساده است و با خواندن تشهد كه شهادتي بر يگانگي خداوند و نبوت و امامت معصومين عليه‌السلام است آغاز مي‌شود. همين يك گام كافي است تا بتوان به تغييرات اساسي و بنيادين دست يافت. يك ماه رمضان فرصتي طلايي است براي اينكه آدم ديگري شويم./

روزنامه جوان

همچنین بخوانید:

دیدگاهتان را بنویسید

توجه: از انتشار نظرات توهین آمیز معذوریم.